Қазақстан Республикасының аумағында неонаталдық коронавирустық инфекцияларға ауаның ластануының әсері
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM.2.2023.99-108Кілт сөздер:
новорожденный, коронавирусная инфекция (КВИ), РНК-вирус SARS-CoV-2, неонатальный период, загрязнение воздухаАңдатпа
Өзектілігі: пандемия басталғаннан бері коронавирустық инфекциясы бар жаңа туған нәрестелер Қазақстан Республикасының барлық негізгі аймақтарында бақылауда болды. Бұл зерттеудің мақсаты аймақтардағы ауаның ластануы тұрғысынан республика бойынша жаңа туған нәрестелердегі коронавирустық инфекцияның таралуы мен перинаталдық нәтижелерін бағалау болды. Қазгидромет станцияларынан ауа сапасының үздіксіз мониторингіне сәйкес, бұл ірі мегаполистер ауаның қатты ластануымен сипатталғаны анық болды. Ауа сапасының көрсеткіштерін статистикалық талдау, әсіресе соңғы 3 жылдағы PM2.5, жалпы күндердің тек 25,6+6% - дней шаң бөлшектерінің концентрациясы <2,5 мкм ДДҰ талаптарынан төмен екенін көрсетеді [1]. Біздің деректеріміз жаңа туған нәрестелердегі коронавирустық инфекцияның жоғары жиілігі Ауаның ластануының жоғары деңгейімен байланысты екенін көрсетеді.
Зерттеудің мақсаты: республика бойынша жаңа туған нәрестелерде коронавирустық инфекцияның таралуын зерттеу және оны аймақтардағы ауаның ластану көрсеткіштерімен салыстыру.
Материал және әдістері: біз 2020 жылдың наурызынан 2022 жылдың желтоқсанына дейін SARS-CoV-2 ПТР-зерттеуінің оң нәтижелерімен Қазақстанның 17 өңіріндегі перзентхана изоляторларында және жұқпалы аурулар ауруханаларында болған 619 жаңа туған нәрестенің медициналық карталарына ретроспективті зерттеу жүргіздік. Ауа сапасының көрсеткіштеріне статистикалық талдау жүргізілді.
Нәтижелері: коронавирустық инфекциясы расталған барлығы 619 жаңа туған нәресте Қазақстан Республикасында 2020 жылғы наурыз бен 2022 жылғы желтоқсан аралығында зерттеуге енгізілді. Бір қызығы, жүкті әйелдер арасында коронавирустық инфекциямен сырқаттануы жоғары өңірлерде, тиісінше, олардың жаңа туған балаларында, әсіресе Алматы және Астана сияқты ірі мегаполистерде ауаның ластануының жоғары көрсеткіштері байқалады, бұл репродуктивті жастағы әйелдердің денсаулығының нашарлауы туралы да айтады. Біздің деректеріміз жаңа туған нәрестелердегі коронавирустық инфекцияның жоғары жиілігі ауаның ластануының жоғары деңгейімен байланысты екенін көрсетеді.
Қорытынды: ауаның ластану деңгейі жоғары мегаполистерде жүкті әйелдер мен жаңа туған нәрестелер ауруының өсуінің қолайсыз эпидемиологиялық және экологиялық жағдайын көрсетеді. Сонымен қатар, ластану деңгейі төмен аймақтарда COVID-19 анықтау төмендейді.
Библиографиялық сілтемелер
Semczuk-Kaczmarek K., Rys-Czaporowska A., Sierdzinski J., Kaczmarek L.D., Szymanski F.M., Platek A.E. Association between air pollution and COVID-19 mortality and morbidity // Intern. Emerg. Med. – 2022. – Vol. 17(2). – P. 467-473. https://doi:10.1007/s11739-021-02834-5
Casey J.A., Kioumourtzoglou M.-A., Ogburn E.L., Melamed A., Shaman J., Kandula S., Neophytou A., Darwin K.C., Sheffield J.S., Gyamfi-Bannerman C. Long-Term Fine Particulate Matter Concentrations and Prevalence of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2: Differential Relationships by Socioeconomic Status Among Pregnant Individuals in New York City // Am. J. Epidemiol. – 2022. – Vol. 191(11). – P. 1897-1905. https://doi.org/10.1093/aje/kwac139
Rzymski P., Poniedziałek B., Rosińska J., Ciechanowski P., Peregrym M., Pokorska-Śpiewak M., Talarek E., Zaleska I., Frańczak-Chmura P., Pilarczyk M., Figlerowicz M., Kucharek I., Flisiak R. Air pollution might affect the clinical course of COVID-19 in pediatric patients // Ecotoxicol. Environ. Saf. – 2022. – Vol. 239. – Art. no. 113651. https://doi.org/10.1016/j.ecoenv.2022.113651
MacIntyre E.A., Gehring U., Mölter A., Fuertes E., Klümper C., Krämer U., Quass U., Hoffmann B., Gascon M., Brunekreef B., Koppelman G.H., Beelen R., Hoek G., Birk M., de Jongste J.C., Smit H.A., Cyrys J., Gruzieva O., Korek M., Bergström A., Agius R.M., de Vocht F., Simpson A., Porta D., Forastiere F., Badaloni C., Cesaroni G., Esplugues A., Fernández-Somoano A., Lerxundi A., Sunyer J., Cirach M., Nieuwenhuijsen M.J., Pershagen G., Heinrich J. Air pollution and respiratory infections during early childhood: an analysis of 10 European birth cohorts within the ESCAPE project // Environ. Health Perspect. – 2014. – Vol. 122. – P. 107-113. https://doi.org/10.1289/ehp.1306755
Smith V., Seo D., Warty R., Payne O., Salih M., Chin K.L., Ofori-Asenso R., Krishnan S., da Silva Costa F., Vollenhoven B., Wallace E. Maternal and neonatal outcomes associated with COVID-19 infection: a systematic review // PLoS One. – 2020. – Vol. 15. – Art. no. e0234187. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0234187
Chamseddine R.S., Wahbeh F., Chervenak F., Salomon L.J., Ahmed B., Rafii A. Pregnancy and neonatal outcomes in SARS-CoV-2 infection: a systematic review // J. Pregnancy. – 2020. – Vol. 2020. – Art. no. 4592450. https://doi.org/10.1155/2020/4592450
Panda S.K., Mishra A., Pathak M. Clinical Outcome of Neonates Born to SARS-CoV-2 Positive Mothers in India: A Systematic Review and Meta-Analysis // Cureus. – 2022. – Vol. 14(3). – Art. no. e22958. https://doi.org/10.7759/cureus.22958
Kerimray A., Baimatova N., Ibragimova O.P., Bukenov B., Kenessov B., Plotitsyn P., Karaca F. Assessing air quality changes in large cities during COVID-19 lockdowns: The impacts of traffic-free urban conditions in Almaty, Kazakhstan // Sci. Total Environ. – 2020. – Vol. 730. – Art. no. 139179. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.139179
Жүктеулер
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
