Адам сперматозоидтарының электрондық микроскопиялық зерттеуін көмекші репродуктивтік технологиялар тәжірибесіне енгізу әлеуеті
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM.4.2023.7-12Кілт сөздер:
электронды микроскопия, тератозооспермия, астенозооспермия, астенотератозооспермия, сперматозоидтардың морфологиясы, көмекші репродуктивті технологияларАңдатпа
Өзектілігі: Астенозооспермия (АЗС) мен тератозооспермиядан (ТЗС) туындаған бедеулік күрделі медициналық және әлеуметтік мәселе болып табылады. Біздің жеке зерттеулерімізге сәйкес, жалпы алғанда олардың оқшауланған және біріктірілген түрлері ер бедеулігінің 60%-дан астамын құрайды [1]. Мұндай бұзылыстар генетикалық себептерге байланысты болуы мүмкін. Бірақ қазіргі уақытта Еуразиялық экономикалық одақ аумағында сперматозоидтардың морфологиясы мен қозғалғыштығының генетикалық бұзылыстарымен негізделген себептерін анықтайтын коммерциялық қол жетімді панельдер жоқ. Сперматозоидтардың электронды микроскопиялық зерттеуі (СЭМЗ) құрылымдық ауытқуларын визуализациялауға және талдауға мүмкіндік беретін перспективалық әдіс болып табылады.
Зерттеудің мақсаты - Астенотератозооспермия (АТЗС) диагностикасында ЭМИС мүмкіндіктерін көрсету.
Материалдар мен әдістерi: Зерттеуде сперматозоидтардың трансмиссиялық электронды микроскопиясы қолданылды. Жергілікті сперматозоидты сұйытып 2,5% глутаральдегидпен бекіттік. Өте жұқа кесінділер UltraCut III микротомының көмегімен алынды. Талдау х4000, х25000 үлкейтетін JEM-1011 электронды микроскопында жүргізілді.
Нәтижелерi: Зерттеу барысында астенотератозооспермиямен байланысты сперматозоидтардың құрылымдық ауытқулардың түрлерін көрсететін суреттер алынды. Жалпы сыртқы түрін, аксонемалық ауытқуларды, ядролық хроматинді және митохондрияларды анықтау үшін сперматозоидтар әртүрлі үлкейтулерде талданды.
Қорытынды: СЭМЗ астенозооспермия, тератозооспермия және олардың комбинациясы бар науқастарда сперматозоидтардың морфологиясын егжей-тегжейлі талдау құралы болып табылады. Алынған деректер бедеулікті жеңу тиімділігін арттыруға көмектесе отырып, нақты диагноз қоюға және жекелендірілген емдеуге негіз болуы мүмкін.
Библиографиялық сілтемелер
Задубенко Д., Локшин В., Арепьев В., Ким И., Пак М., Айташева З. Показатели фертильности эякулята молодых мужчин-жителей г. Алматы, жалующихся на бесплодный брак. Репрод Мед. 2020;4(45):57-62.
Zadubenko D, Lokshin V, Arepyev V, Kim I, Pak M, Aitasheva Z. Semen fertility indicators of young men of the city of Almaty with complaints about unfertilized marriage. Reprod Med. 2020;4(45):57-62. (In Russ.).
https://doi.org/10.37800/RM2020-1-35
Leslie SW, Siref LE, Soon-Sutton TL, Khan MA. Male infertility. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020.
https://europepmc.org/article/nbk/nbk562258
Cavarocchi E, Whitfield M, Saez F, Toure A. Sperm Ion Transporters and Channels in Human Asthenozoospermia: Genetic Etiology, Lessons from Animal Models, and Clinical Perspectives. Int J Mol Sci. 2022;23:3926.
https://doi.org/10.3390/ijms23073926
Jiao SY, Yang YH, Chen SR. Molecular Genetics of Infertility: Loss-of-Function Mutations in Humans and Corresponding Knochout/Mutated Mice. Hum Reprod. 2017;27:154-189.
https://doi.org/10.1093/humupd/dmaa034
Toure A, Martinez G, Kheraff ZE, Cazin C, Beurois J, Arnoult C, Ray PF, Coutton C. The Genetic Architecture of Morphological Abnormalities of the Sperm Tail. Hum Genet. 2020;140:21-42.
https://link.springer.com/article/10.1007/s00439-020-02113-x
Sironen A, Shoemark A, Patel M, Loebinger MR, Mitchison HM. Sperm Defects in Primary Ciliary Dyskinesia and Related Causes of Male Infertility. Call Mol Life Sci. 2020;77:2029-2048.
https://link.springer.com/article/10.1007/s00018-019-03389-7
Tang S, Wang X, Li W, Yang X, Li Z, Liu W, Li C, Zhu Z, Wang L, Wang J, Zhang L, Sun X, Zhi E, Wang H, Li H, Jin L, Luo Y, Wang J, Yang S, Zhang F. Biallelic mutations in CFAP43 and CFAP44 cause male infertility with multiple morphological abnormalities of the sperm flagella. Am J Hum Genet. 2017;100(6):854-864.
http://dx.doi.org/10.1016/j.ajhg. 2017.04.012
Khelifa MB, Coutton C, Zouari R, Karaouze`ne T, Rendu J, Bidart M, Yassine S, Pierre V, Delaroche J, Hennebicq S, Grunwald D, Escalier D, Pernet-Gallay K, Jouk P-S, Thierry-Mieg N, Toure´A, Arnoult C, Ray PF. Mutations in DNAH1, which encodes an inner arm heavy chain dynein, lead to male infertility from multiple morphological abnormalities of the sperm flagella. Am J Hum Genet. 2014;94(1):95-104.
https://www.cell.com/ajhg/pdf/S0002-9297(13)00532-6.pdf
Tan C, Meng L, Lv M, He X, Sha Y, Tang D, Tan Y, Hu T, He W, Tu C, Nie H, Zhang H, Du J, Lu G, Fan L-q, Cao Y, Lin G, Tan Y-Q. Bi-allelic variants in DNHD1 cause flagellar axoneme defects and asthenoteratozoospermia in humans and mice. Am J Hum Genet. 2022;109(1):157-171.
https://doi.org/10.1016/j.ajhg.2021.11.022
Wang W, Tu C, Nie H, Meng L, Li Y, Yuan S, Zhang Q, Du J, Wang J, Gong F, Fan L, Lu GX. Biallelic mutations in CFAP65 lead to severe asthenoteratospermia due to acrosome hypoplasia and flagellum malformations. J Med Genet. 2019;11:750-757.
http://dx.doi.org/10.1136/jmedgenet-2019-106031
Yaqian L, Yan W, Yuting W, Tao Z, Xiaodong W, Chuan J, Rui Z, Fan Z, Daijuan C, Yihong Y. Whole-exome sequencing of a cohort of infertile men reveals novel causative genes in teratozoospermia that are chiefly related to sperm head defects. Hum Reprod. 2022;31:152-177.
https://doi.org/10.1093/humrep/deab229
Ma Y, Xie N, Xie D, Sun L, Li S, Li P, Li Y, Li J, Dong Z, Xie X. A novel homozygous FBXO43 mutation associated with male infertility and teratozoospermia in a consanguineous Chinese family. Fertil Steril. 2019;111(5):909-917.e1.
https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2019.01.007
Moretti E, Sutera G, Collodel G. The importance of transmission electron microscopy analysis of spermatozoa: Diagnostic applications and basic research. Syst Biol Reprod Med. 2016;62(3):171-183.
https://doi.org/10.3109/19396368.2016.1155242
Брагина Е.Е., Бочарова Е.Н. Количественное электронно-микроскопическое исследование сперматозоидов при диагностике мужского бесплодия. Андрология и генитальная хирургия. 2014;1:41-50
Bragina EE, Bocharova EN. Quantitative electron microscopic examination of sperm in the diagnosis of male infertility. Andrologiya i genital`naya xirurgiya. 2014;1:41-50. (In Russ.).
Брагина Е.Е., Арифулин Е.А., Лазарева Е.М., Лелекова М.А., Коломиец О.Л., Чоговадзе А.Г., Сорокина Т.М., Курило Л.Ф., Поляков В.Ю. Нарушение конденсации хроматина сперматозоидов и фрагментация ДНК сперматозоидов: есть ли корреляция? Андрология и генитальная хирургия. 2017;18(1):48-61.
Bragina EE, Arifulin EA, Lazareva EM, Lelekova MA, Kolomiecz OL, Chogovadze AG, Sorokina TM, Kurilo LF, Polyakov VYu. Impaired sperm chromatin condensation and sperm DNA fragmentation: is there a correlation? Andrologiya i genital`naya xirurgiya. 2017;18(1):48. (In Russ.).
Жүктеулер
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2023 Жариялауға қабылданған қолжазбаға құқықтар журналдың баспагеріне беріледі. Материалдың толық немесе бір бөлігін қайта басып шығару кезінде автор осы журналдағы негізгі басылымға сілтеме жасауы керек.
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 бүкіл әлем бойынша .
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
