Эндометриоздың ооцитеттер мен ұрықтануға әсері: әдебиетке шолу
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM.3.2024.23-28Кілт сөздер:
эндометриоз, ооциттер, бедеулік, экстракорпоральды ұрықтандыру (ЭКҰ), көмекші репродуктивті технологиялар (КРТ), ұрықтандыруАңдатпа
Өзектілігі: Эндометриоз – бұл эндометриялық строманың дамуымен сипатталатын гинекологиялық ауру және жатыр қуысынан тыс бездер, нәтижесінде әртүрлі зақымданулар мен созылмалы қабыну реакциясы пайда болады. Бедеуліктің жиілігі мен таралуы 40-50% құрайды. Бұл патологияның репродуктивті жастағы әйелдер арасында кездесуі 15% дейін жетеді. Бұл аурудың патогенезі бүгінгі күнге дейін толық түсіндірілмеген және мұқият зерттеуді қажет етеді. Бірнеше зерттеулер әйелдердің репродуктивті нәтижелері эндометриозбен байланысты болғаннан кейін экстракорпоральды ұрықтандырудың (ЭКҰ) жағымсыз әсерлері туралы хабарлаған, бірақ басқа аурулармен ешқандай айырмашылық жоқ екендігін айтып кеткен. Бұл айырмашылықтардың себептері, эндометриоз аналық жыныс жасушасы сапасына әсер ете ме және эмбрионалды түсік эндометриозды зақымдануларда жиі диагноз қойылған гинекологиялық жағдай ма екендігі анықталмаған.
Зерттеудің мақсаты – эндометриоздың ооциттер мен ұрықтануға әсерін анықтау.
Материалдар мен әдістері: Біз 2014-2024 жылдар аралығында ағылшын тілінде жарияланған мақалаларды PubMed, Web of Science, Embase және Google Scholar дерекқорларында іздедік, өз жұмысымызда біз «эндометриоз», «ооциттер», «бедеулік», «экстракорпоральды ұрықтандыру», «көмекші репродуктивті технологиялар» және «ұрықтандыру» сияқты кілтті сөздерді қолдандық,.
Нәтижелері: Жүргізілген талдау нәтижелері бойынша эндометриоздың ооциттерге, жұмыртқа сапасына, фолликулогенезге, сондай-ақ ұрықтандыруға әсері анықталды. Осы ғылыми талдаудың нәтижелерін эндометриоздың әртүрлі локализациясы бар әйелдерді басқаруда, диагностикалық және терапевтік шараларда қолдануға болады және әйелдердің осы контингентіндегі бедеулік мәселесін шешуге болады.
Қорытынды: Экстракорпоральды ұрықтандыру суперовуляциясын немесе жатырішілік ұрықтандыруды қамтитын көмекші көбею әдістері емдеудің тиімді баламалары болып табылады. Осы патологиясы бар әйелдерде аналық без резервінің төмендеуі байқалады, бұл терапияны мұқият таңдауды және жоғары технологиялық репродуктивті технологиялар мен жеке тәсілдің көмегімен уақтылы көмек көрсетуді талап етеді.
Библиографиялық сілтемелер
Prescott J, Farland L, Tobias D, Gaskins A, Spiegelman D, Chavarro J, Rich-Edwards J, Barbieri R, Missmer S. A prospective cohort study of endometriosis and subsequent risk of infertility. Hum Reprod. 2016;31:1475-1482.
https://doi.org/10.1093/humrep/dew085
Zondervan K, Becker C, Missmer S. Endometriosis. N Engl J Med. 2020;382:1244-1256.
https://doi.org/10.1056/NEJMra1810764
Sanchez AM, Vanni VS, Bartiromo L, Papaleo E, Zilberberg E, Candiani M, Orvieto R, Viganò P. Is the oocyte quality affected by endometriosis? A literature review. J Ovarian Res. 2017;10:43.
https://doi.org/10.1186/s13048-017-0341-4
Kim JH, Kim JW, Lee J, Yang M, Kim M, Kim SK. Oocyte cryopreservation for fertility preservation in women with ovarian endometriosis. Reproductive Healthcare. 2020;6:824-834.
https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2020.01.028
ESHRE Endometriosis Guideline Development Group. Hum Reprod. 2022;1:1-26.
https://doi.org/10.1093/hropen/hoac009
Ghai V, Jan H, Shakir F, Haines P, Kent A. Diagnostic delay for superficial and deep endometriosis in the United Kingdom. J Obstet Gynaecol. 2020;40(1):83-89.
https://doi.org/10.1080/01443615.2019.1603217
Somigliana E, Vigano P, Benaglia L, Busnelli A, Berlanda N, Vercellini P. Management of Endometriosis in the Infertile Patient. Semin Reprod Med. 2017;35:31-37.
https://doi.org/10.1055/s-0036-1597125
Murta M, Machado RC, Zegers-Hochschild F, Checa MA, Sampaio M, Geber S. Endometriosis does not affect live birth rates of patients submitted to assisted reproduction techniques: Analysis of the Latin American Network Registry database from 1995 to 2011. J Assist Reprod Genet. 2018;35:1395-1399.
https://doi.org/10.1007/s10815-018-1214-5
Metzemaekers J, Lust E, Rhemrev J, Van Geloven N, Twijnstra A, Van Der Westerlaken L, Jansen F. Prognosis in fertilisation rate and outcome in IVF cycles in patients with and without endometriosis: A population-based comparative cohort study with controls. Facts Views Vis Obgyn. –2021;13:27-34.
https://doi.org/10.52054/FVVO.13.1.007
Filippi F, Benaglia L, Paffoni A, Restelli L, Vercellini P, Somigliana E, Fedele L. Ovarian endometriomas and oocyte quality: Insights from in vitro fertilization cycles. Fertil Steril. 2014;101:988-993.
https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2014.01.008
Demirel C, Bastu E, Aydogdu S, Donmez E, Benli H, Tuysuz G, Keskin G, Buyru F. The Presence of Endometrioma Does Not Impair Time-Lapse Morphokinetic Parameters and Quality of Embryos: A Study on Sibling Oocytes. Reprod Sci. 2016;23:1053-1057.
https://doi.org/10.1177/1933719116630426
Hamdan M, Dunselman G, Li TC, Cheong Y. The impact of endometrioma on IVF/ICSI outcomes: A systematic review and meta-analysis. Hum Reprod. 2015;21:809-825.
https://doi.org/10.1093/humupd/dmv035
Regiani T, Cordeiro FB, Costa LD, Salgueiro J, Cardozo K, Carvalho VM, Perkel KJ, Zylbersztejn DS, Cedenho AP, Lo Turco EG. Follicular fluid lterations in endometriosis: Label-free proteomics by MS (E) as a functional tool for endometriosis. Syst Biol Reprod Med. 2015;61:263-276.
https://doi.org/10.3109/19396368.2015.1037025
Sanchez AM, Papaleo E, Corti L, Santambrogio P, Levi S, Viganò P, Candiani M, Panina-Bordignon P. Iron availability is increased in individual human ovarian follicles in close proximity to an endometrioma compared with distal ones. Hum Reprod. 2014;29:577-583.
https://doi.org/10.1093/humrep/det466
Ferrero H, Corachán A, Aguilar A, Quiñonero A, Carbajo-García MC, Alamá P, Tejera A, Taboas E, Muñoz E, Pellicer A. Single-cell RNA sequencing of oocytes from ovarian endometriosis patients reveals a differential transcriptomic profile associated with lower quality. Hum Reprod. 2019;34:1302-1312.
https://doi.org/10.1093/humrep/dez053
Anifandis G, Bounartzi T, Messini CI, Dafopoulos K, Markandona R, Sotiriou S, Tzavella A, Messinis IE. Sperm DNA fragmentation measured by Halosperm does not impact on embryo quality and ongoing pregnancy rates in IVF/ICSI treatments. Andrologia. 2014;47:295-302.
https://doi.org/10.1111/and.12259
Ashrafi M, Fakheri T, Kiani K, Sadeghi M, Akhoond MR. Impact of The Endometrioma on Ovarian Response and Pregnancy Rate in In Vitro Fertilization Cycles. Int J Fertil Steril. 2014;8:29-34.
https://doi.org/10.1007/s10067-023-06605-9
Paffoni A, Bolis V, Ferrari S, Benaglia L, Vercellini P, Somigliana E. The Gametotoxic Effects of the Endometrioma Content: Insights from a Parthenogenetic Human Model. Reprod Sci. 2018;26:573-579.
https://doi.org/10.1177/1933719118777637
Sanchez AM, Pagliardini L, Cermisoni GC, Privitera L, Makieva S, Alteri A, Corti L, Rabellotti E, Candiani M, Viganò P. Does Endometriosis Influence the Embryo Quality and/or Development? Insights from a Large Retrospective Matched Cohort Study. Diagnostics. 2020;10:83.
https://doi.org/10.3390/diagnostics10020083
Juneau C, Kraus E, Werner M, Franasiak J, Morin S, Patounakis G, Molinaro T, Ziegler D, Scott RT. Patients with endometriosis have aneuploidy rates equivalent to their age-matched peers in the in vitro fertilization population. Fertil Steril. 2017;108:284-288.
https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2017.05.038
Senapati S, Sammel MD, Morse C, Barnhart KT. Impact of endometriosis on in vitro fertilization outcomes: An evaluation of the Society for Assisted Reproductive Technologies Database. Fertil Steril. 2016;106:164-171.e1.
https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2016.03.037
Muller V, Kogan I, Yarmolinskaya M, Niauri D, Gzgzyan A, Aylamazyan E. Dienogest treatment after ovarian endometrioma removal in infertile women prior to IVF. Gynecol Endocrinol. 2017;33:18-21.
https://doi.org/10.1080/09513590.2017.1415676
Faure M, Bertoldo MJ, Khoueiry R, Bongrani A, Brion F,Giulivi C, Dupont J, Froment P. Metformin in Reproductive Biology. Front Endocrinol. 2018;9:675.
https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00675
Kim JH, Kim JW, Lee J, Yang M, Kim M, Kim SK. Oocyte cryopreservation for fertility preservation in women with ovarian endometriosis. Reproductive Healthcare. 2020;6:824-834.
https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2020.01.028
Pellicer N, Galliano D, Herraiz S, Bagger YZ, Arce JC, Pellicer A. Use of dopamine agonists to target angiogenesis in women with endometriosis. Hum Reprod. 2020;36:850-858.
https://doi.org/10.1093/humrep/deaa337
Grammatis AL, Georgiou EX, Becker CM. Pentoxifylline for the treatment of endometriosis-associated pain and infertility. Cochrane Database Syst. Rev. 2021;8:7677.
https://doi.org/10.1002/14651858.cd007677.pub4
Faure M, Bertoldo MJ, Khoueiry R, Bongrani A, Brion F, Giulivi C, Dupont J, Froment P. Metformin in Reproductive Biology. Front Endocrinol. 2018;9:675.
https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00675
Scutiero G, Iannone P, Bernardi G, Bonaccorsi G, Spadaro S, Volta CA, Greco P, Nappi L. Oxidative Stress and Endometriosis: A Systematic Review of the Literature. Oxid Med Cell Longev. 207:7265238
https://doi.org/10.1155/2017/7265238
Kitajima M, Dolmans M, Donnez O, Masuzaki H, Soares M, Donnez J. Enhanced Follicular Recruitment and Atresia in Cortex Derived from Ovaries with Endometriomas. Fertil Steril. 2014;101:1031-1037.
https://doi.org/10.1155%2F2015%2F204792
Barbosa MAP, Teixeira DM, Navarro PAAS, Ferriani RA, Nastri CO, Martins WP. Impact of Endometriosis and Its Staging on Assisted Reproduction Outcome: Systematic Review and Meta-Analysis. Ultrasound Obstet. Gynecol. 2014;44:261-278.
https://doi.org/10.1002/uog.13366
Kuznetsov L, Dworzynski K, Davies M, Overton C. Guideline Committee Diagnosis and Management of Endometriosis: Summary of NICE Guidance BMJ. 2017;358.
https://doi.org/10.1136/bmj.j3935
Кулбаева СН, Manish Yadav, Салимбаева БТ, Штобза ОС, Джантаева ЗБ., Борибаева ДА. Современный взгляд на проблему бесплодного брака: обзор литературы. Репрод Мед (Центр Азия). 2024;1(58):147-157.
Kulbaeva SN, Manish Yadav, Salimbaeva BT, Shtobza OS, Dzhantaeva ZB, Boribayeva DA. Modern view on the problem of infertile marriage: a literature review. Reprod Med (Central Asia). 2024;1(58):147-157. (In Russ.)
Жүктеулер
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2024 Жариялауға қабылданған қолжазбаға құқықтар журналдың баспагеріне беріледі. Материалдың толық немесе бір бөлігін қайта басып шығару кезінде автор осы журналдағы негізгі басылымға сілтеме жасауы керек.
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 бүкіл әлем бойынша .
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
