D дәрумені тапшылығының әйелдердің ұрпақты болу қабілетіне және жүктілік көрсеткіштеріне әсері: әдебиетке шолу
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM.1.2025.469Кілт сөздер:
бедеулік, микронутриенттер, D витамині, жүктілік, поликистозды аналық без синдромының (ПАБС), тұжырымдамаға дейінгі дайындықАңдатпа
Өзектілігі: Жүктілікке дайындық - бұл әйелдің денсаулығына кешенді көзқарасты қажет ететін маңызды кезең. Жүктілікке сәтті дайындықтың негізгі факторларының бірі репродуктивті функцияны реттеуде шешуші рөл атқаратын микроэлементтердің, соның ішінде витаминдер мен минералдардың оңтайлы деңгейі болып табылады. Д витаминіне ерекше назар аудару керек, оның жетіспеушілігі аналық бездердің резервінің төмендеуімен, етеккір циклінің бұзылуымен және жүктіліктің асқыну қаупінің жоғарылауымен байланысты.
Зерттеудің мақсаттары – D дәрумені мен басқа микроэлементтердің әйелдердің фертильділігі мен жалпы репродуктивті денсаулығына әсерін бағалау және олардың жүктілік асқынуларының алдын алудағы әлеуетті тиімділігін анықтау.
Материалдар мен тәсілдер: Зерттеуде PubMed, MedLine және Cochrane халықаралық дерекқорларынан 2017 және 2024 жылдар аралығында жарияланған жүйелі шолулар мен түпнұсқа мақалалар деректері пайдаланылды. Іздеу 45 дереккөзді берді, оның ішінде репродуктивті денсаулықты сақтаудағы және жүктіліктің асқынуының алдын алудағы микронутриенттердің рөлі туралы 30 клиникалық зерттеулер мен тіркеу деректері қорытынды талдауға енгізілді.
Нәтижелер: Жүктілікке дайындық және әйелдердің құнарлылығын сақтаудағы D витаминінің және басқа микроэлементтердің маңыздылығы туралы деректер талданады. D витаминінің тапшылығы сәтті тұжырымдама мүмкіндігін азайтады және жүктіліктің асқыну қаупін арттырады, соның ішінде преэклампсия, гестациялық қант диабеті және мерзімінен бұрын босану.
Қорытынды: Нәтижелер жүктілікке дайындалу және құнарлылықты сақтау үшін D витаминінің және басқа микроэлементтердің оңтайлы деңгейлерінің маңыздылығын қолдайды. Зерттеу нәтижелері жүктілікті жоспарлау кезінде және жүктілікті сәтті өткізу ықтималдығын арттыру үшін әйелдердің тамақтану жағдайын түзету бойынша нақты ұсыныстарды әзірлеуге негіз бола алады.
Библиографиялық сілтемелер
Локшин В., Сулейменова М., Карибаева Ш., Джусубалиева Т., Байкошкарова С., Отарбаев М., Ахметова А., Покотило Л., Макишева А., Тарарака К., Тарарака С., Чалова Л., Ким В., Молбаев А., Имтосими Д., Лапина Е. Вспомогательные репродуктивные технологии в Казахстане за 2019 год: данные национального регистра. Репродуктивная медицина. 2022;3(52):7-14.
Lokshin V, Suleimenova M, Karibaeva Sh, Dzhusubalieva T, Baykoshkarova S, Otarbayev M, Akhmetova A, Pokotilo L, Makisheva A, Tararaka K, Tararaka S, Chalova L, Kim V, Molbayev A, Imtosimi D, Lapina E. Assisted reproductive technologies in Kazakhstan for 2019: data from the national registry. Reproductive medicine. 2022;3(52):7-14. Russian.
https://doi.org/10.37800/RM.3.2022.7-14
Карибаева Ш., Маннапова М. Роль микронутриентов в прегравидарной подготовке женщин: обзор литературы. Репродуктивная медицина (Центральная Азия). 2024;3:29-34.
Karibaeva Sh, Mannapova M. The role of micronutrients in pre-conception preparation of women: a literature review. Reproductive Medicine (Central Asia). 2024;3:29-34.
https://doi.org/10.37800/RM.3.2024.29-34
Громова О., Торшин И., Локшин В., Карибаева Ш., Кайдарова Д., Шатковская О. Витамин D3 в профилактике и терапии опухолей молочной железы. Репродуктивная медицина. 2019;3(40):18-24.
Gromova O, Torshin I, Lokshin V, Karibaeva Sh, Kaidarova D, Shatkovskaya O. Vitamin D3 in the prevention and treatment of breast tumors. Reproductive Medicine. 2019;3(40):18-24.
https://repromed.kz/index.php/journal/article/view/106
Gromova O, Doschanova A, Lokshin V, Tuletova A, Grebennikova G, Daniyarova L, Kaishibayeva G, Nurpeissov T, Khan V, Semenova Y, Chibisova A, Suzdalskaya N, Aitaly Z, Glushkova N. Vitamin D deficiency in Kazakhstan: Cross-Sectional study. J Steroid Biochem Mol Biol. 2020 May;199:105565.
https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2019.105565
Cashman KD. Vitamin D requirements for the future-lessons learned and charting a path forward. Nutrients. 2018;10:533.
https://doi.org/10.3390/nu10050533.
Cashman KD, Ritz C, Kiely M, Odin Collaborators. Improved dietary guidelines for vitamin D: Application of Individual Participant Data (IPD)-level meta-regression analyses. Nutrients. 2017;9:469.
https://doi.org/10.3390/nu9050469
Pilz S, März W, Cashman KD, Kiely ME, Whiting SJ, Holick MF, Grant WB, Pludowski P, Hiligsmann M, Trummer C, Schwetz V, Lerchbaum E, Pandis M, Tomaschitz A, Grübler MR, Gaksch M, Verheyen N, Hollis BW, Rejnmark L, Karras SN, Hahn A, Bischoff-Ferrari HA, Reichrath J, Jorde R, Elmadfa I, Vieth R, Scragg R, Calvo MS, van Schoor NM, Bouillon R, Lips P, Itkonen ST, Martineau AR, Lamberg-Allardt C, Zittermann A. Rationale and plan for vitamin D food fortification: A review and guidance paper. Front Endocrinol. 2018;9:373. https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00373.
Pilz S, Trummer C, Pandis M, Schwetz V, Aberer F, Grübler M, Verheyen N, Tomaschitz A, März W. Vitamin D: Current guidelines and future outlook. Anticancer Res. 2018;38:1145-1151.
https://doi.org/10.21873/anticanres.12324
Ross AC, Manson JE, Abrams SA, Aloia JF, Brannon PM, Clinton SK, Durazo-Arvizu RA, Gallagher JC, Gallo RL, Jones G, Kovacs CS, Mayne ST, Rosen CJ, Shapses SA. The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: What clinicians need to know. J Clin Endocrinol Metab. 2011;96(1):53-58.
https://doi.org/10.1210/jc.2010-2704
EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). Dietary reference values for vitamin D. EFSA J. 2016;14(10):4547. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2016.4547
German Nutrition Society. New reference values for vitamin D. Ann Nutr Metab. 2012;60(4):241-246.
https://doi.org/10.1159/000337547
Brouwer-Brolsma EM, Bischoff-Ferrari HA, Bouillon R, Feskens EJ, Gallagher CJ, Hypponen E, Llewellyn DJ, Stoecklin E, Dierkes J, Kies AK, Kok FJ, Lamberg-Allardt C, Moser U, Pilz S, Saris WH, van Schoor NM, Weber P, Witkamp R, Zittermann A, de Groot LC. Vitamin D: Do we get enough? A discussion between vitamin D experts in order to make a step towards the harmonisation of dietary reference intakes for vitamin D across Europe. Osteoporos Int. 2013;24(5):1567-1577.
https://doi.org/10.1007/s00198-012-2231-3
Bischoff-Ferrari HA, Bhasin S, Manson JE. Preventing fractures and falls: A limited role for calcium and vitamin D supplements? JAMA. 2018;319(15):1552-1553. https://doi.org/10.1001/jama.2018.3932
Gaksch M, Jorde R, Grimnes G, Joakimsen R, Schirmer H, Wilsgaard T, Mathiesen EB, Njølstad I, Løchen ML, März W, Kleber ME, Tomaschitz A, Grübler M, Eiriksdottir G, Gudmundsson EF, Harris TB, Cotch MF, Aspelund T, Gudnason V, Rutters F, Beulens JW, van 't Riet E, Nijpels G, Dekker JM, Grove-Laugesen D, Rejnmark L, Busch MA, Mensink GB, Scheidt-Nave C, Thamm M, Swart KM, Brouwer IA, Lips P, van Schoor NM, Sempos CT, Durazo-Arvizu RA, Škrabáková Z, Dowling KG, Cashman KD, Kiely M, Pilz S. Vitamin D and mortality: Individual participant data meta-analysis of standardized 25-hydroxyvitamin D in 26,916 individuals from a European consortium. PLoS ONE. 2017;12(2),e0170791. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0170791
Rejnmark L, Bislev LS, Cashman KD, Eiríksdottir G, Gaksch M, Grübler M, Grimnes G, Gudnason V, Lips P, Pilz S, van Schoor NM, Kiely M, Jorde R. Non-skeletal health effects of vitamin D supplementation: A systematic review on findings from meta-analyses summarizing trial data. PLoS ONE. 2017;12(7):e0180512. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0180512
Autier P, Mullie P, Macacu A, Dragomir M, Boniol M, Coppens K, Pizot C, Boniol M. Effect of vitamin D supplementation on non-skeletal disorders: A systematic review of meta-analyses and randomised trials. Lancet Diabet Endocrinol. 2017;5:986-1004.
https://doi.org/10.1016/S2213-8587(17)30357-1
Jolliffe DA, Greenberg L, Hooper RL, Griffiths CJ, Camargo CA Jr, Kerley CP, Jensen ME, Mauger D, Stelmach I, Urashima M, Martineau AR. Vitamin D supplementation to prevent asthma exacerbations: A systematic review and meta-analysis of individual participant data. Lancet Respir Med. 2017;5:881-890. https://doi.org/10.1016/S2213-2600(17)30306-5
Roth DE, Leung M, Mesfin E, Qamar H, Watterworth J, Papp E. Vitamin D supplementation during pregnancy: State of the evidence from a systematic review of randomised trials. BMJ. 2017;359:j5237.
https://doi.org/10.1136/bmj.j5237
Bi WG, Nuyt AM, Weiler H, Leduc L, Santamaria C, Wei SQ. Association between vitamin D supplementation during pregnancy and offspring growth, morbidity, and mortality: A systematic review and meta-analysis. JAMA Pediatr. 2018;172:635-645. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2018.0302
De-Regil LM, Palacios C, Lombardo LK, Peña-Rosas JP. Vitamin D supplementation for women during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2016;1:CD008873. https://doi.org/10.1002/14651858.CD008873.pub3
Palacios C, De-Regil LM, Lombardo LK, Peña-Rosas JP. Vitamin D supplementation during pregnancy: Updated meta-analysis on maternal outcomes. J Steroid Biochem Mol Biol. 2016;164:148-155.
https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2016.02.008:
Karras SN, Wagner CL, Castracane VD. Understanding vitamin D metabolism in pregnancy: From physiology to pathophysiology and clinical outcomes. Metabolism. 2018;86:112-123.
https://doi.org/10.1016/j.jada.2011.01.004
Tsuprykov O, Buse C, Skoblo R, Haq A, Hocher B. Reference intervals for measured and calculated free 25-hydroxyvitamin D in normal pregnancy. J Steroid Biochem Mol Biol. 2018;181:80-87.
https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2018.03.005
Karras SN, Koufakis T, Fakhoury H, Kotsa K. Deconvoluting the biological roles of vitamin D-binding protein during pregnancy: A both clinical and theoretical challenge. Front Endocrinol (Lausanne). 2018;9:259. https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00259
Ganguly A, Tamblyn JA, Finn-Sell S, Chan SY, Westwood M, Gupta J, Kilby MD, Gross SR, Hewison M. Vitamin D, the placenta and early pregnancy: Effects on trophoblast function. J Endocrinol. 2018;236:R93-R103. https://doi.org/10.1530/JOE-17-0491
Zhao J, Huang X, Xu B, Yan Y, Zhang Q, Li Y. Whether vitamin D was associated with clinical outcome after IVF/ICSI: A systematic review and meta-analysis. Reprod Biol Endocrinol. 2018;16:13. https://doi.org/10.1186/s12958-018-0331-6
Gonçalves DR, Braga A, Braga J, Marinho A. Recurrent pregnancy loss and vitamin D: A review of the literature. Am J Reprod Immunol. 2018;80(5):e13022. https://doi.org/10.1111/aji.13022
Mumford SL, Garbose RA, Kim K, Kissell K, Kuhr DL, Omosigho UR, Perkins NJ, Galai N, Silver RM, Sjaarda LA, Plowden TC, Schisterman EF. Association of preconception serum 25-hydroxyvitamin D concentrations with livebirth and pregnancy loss: A prospective cohort study. Lancet Diabete Endocrinol. 2018. https://doi.org/10.1016/S2213-8587(18)30153-0
O’Callaghan KM, Kiely M. Systematic review of vitamin D and hypertensive disorders of pregnancy. Nutrients. 2018;10:E294. https://doi.org/10.3390/nu10030294
Van der Pligt P, Willcox J, Szymlek-Gay EA, Murray E, Worsley A, Daly RM. Associations of maternal vitamin D deficiency with pregnancy and neonatal complications in developing countries: A systematic review. Nutrients. 2018;10:E640. https://doi.org/10.3390/nu10050640
Жүктеулер
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Жариялауға қабылданған қолжазбаға құқықтар журналдың баспагеріне беріледі. Материалдың толық немесе бір бөлігін қайта басып шығару кезінде автор осы журналдағы негізгі басылымға сілтеме жасауы керек.
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 бүкіл әлем бойынша .
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
