Митохондриялдық алмастыру терапиясы: болашақ? қазіргі сәт?
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM2020-1-9Кілт сөздер:
митохондриялық аурулар, митохондриялық алмастыру терапиясы, үштік ата-ана, гендік инженерияАңдатпа
Әлемдік әдебиет деректері бойынша өткізілген бұл шолуда митохондриялық аурулардың қалыптасуындағы митохондриялық ДНҚ(мтДНК) рөлін анықтауға тырыстық. Тұқым қуалайтын ауруларды, атап айтқанда митохондрия ауруларымен байланысты емдеу әдістерінің қолжетімділігін анықтау және қосалқы репродуктивті технологияларда
митохондриялық алмастырушы терапияның (МРТ) рөлін анықтау.
MEDLINE, EMBASE, Кокранов кітапханасында, PubMed және басқа да ақпарат көздерінен ғылыми мақалалар іріктеліп алынды.
Іздеу стратегиясы «mitochondrial diseases», «mitochondrial replacement therapy», «three parent baby», «ART», «genetic engineering genetic»терминдерін біріктірді.
Гендік инженерияның қарқынды және бұлжытпай дамуы заңнамалық актілерге өзгерістер енгізуді талап етеді.
Сондай-ақ әлеуметтік және этикалық аспектілерді дамыту мен қайта қарауды көздейді.
Библиографиялық сілтемелер
Nass M., Mass S. Intramitochondrial fibers with DNA characteristics. I. fixation and electron staining reactions // J. Cell. Biol. — 1963. — N 19. — R.593-611. https://doi.org/10.1083/jcb.19.3.593.
Schatz G., Klima J. Triphosphopyridine nucleotide: cytochrome C reductase of Saccharomyces Cerevisiaea ‘microsomal enzyme // Biochimica et Biophysica Acta. — 1964. — V. 81, N 3. — R.448–461. https://doi.org/10.1016/0926-6569(64)90130-0.
Anderson S. Sequence and organization of the human mitochondrial genome // Nature. — 1981. — V. 290, N 5806. — R.457-465. https://doi.org/10.1038/290457a0.
Andrews R. Reanalysis and revision of the Cambridge reference sequence for human mitochondrial DNA // Nat. Genet. — 1999. — Vol. 23, N 2. — R. 147. https://doi.org/10.1038/13779.
Wolf D., Mitalipov N., Mitalipov S. Mitochondrial replacement therapy in reproductive medicine // Trends Mol. Med. – 2015 – V. 21 (2) – P.68–76. https://doi.10.1016/j.molmed.2014.12.001.
Metodicheskoe posobie «Mitohondrialnyie zabolevaniya». Vserossiyskoe obschestvo orfannyih zabolevaniy.
Voropaeva E., Maksimov B., Malyutina C. Obzor svoystv i metodov issledovaniya mitohondrialnoy DNK. – 2016 g. 14.00.00 meditsinskie nauki (14.03.00 Mediko-biologicheskie nauki) UDK 577.21-07.
Hui-Shan Liu, Pei-Lun Chu. Three-parent embryo: The therapeutic future for inherited mitochondrial diseases // Journal of the Formosan Medical Association. — 2014. — N.114. — S. 1027-1028. https://www.researchgate.net/deref/http://dx.doi.org/F10.1016/j.jfma.2014.04.007
Torjesen I. UK moves a step closer to being first country in world to allow “three parent babies” // BMJ. – 2013g.
Chicherin I., Levitskiy S., Krashennikov I. i dr. Perspektivyi gennoy terapii mitohondrialnyih bolezney: BEZ CRISPR/CAS9 ne oboytis? // Vestnik RGMU – 2017 - #3 – S.46-51. https://doi.org/10.24075/brsmu.2017-03-05
Gao Y., Wu H., Wang Y. et al. Single Cas9 nickase induced generation of NRAMP1 knockin cattle with reduced off-target effects // Genome Biol. – 2017 – V.18 (1). – P.13. https://doi.org/10.1186/s13059-016-1144-4
Ger P.A. Bongaerts. How to prevent ‘half-bastard’ progeny? Or an alternative for three-parent babies: Two-parent babies through transplantation of sperm mitochondria // Medical Hypotheses. — 2006. — N67. — P.1266-1269. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2006.04.053
Trisha Gura. Fertile mind // Nature. — 2012. — N491. — P.319–320. Article
Patrushev M., Kamenski P., Mazunin I. Mutations in mitochondrial DNA and approaches for their correction // Biochemistry – 2014. – V. 79. – P.1151-1160. https://doi.org/10.1134/s0006297914110029 .
Bandiera S., Rüberg S., Girard M. et al. Nuclear outsourcing of RNA interference components to human mitochondria // PloS one–2011–V.6(6).–P.e20746. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0020746
Sharipov R.R., Efremov V.V. Sovremennyie metodyi vspomogatelnoy reproduktsii. Troynoe roditelstvo // Molodoy uchenyiy – 2016. – #26.2 (130.2). – S.47-50. https://moluch.ru/archive/130/36191/
Gorman G., Chinnery P., Di Mauro S. et al. Mitochondrial diseases // Nat. Rev. Dis. Primers. – 2016. – V.2. – P.16080.
Masahito Tachibana, Michelle Sparman, Hathaitip Sritanaudomchai et al. Mitochondrial gene replacement in primate offspring and embryonic stem cells // Nature. — 2009. — N461. — P.367 -370. https://doi.10.1038/nature08368
Ger P.A. Bongaerts. How to prevent ‘half-bastard’ progeny? Or an alternative for three-parent babies: Two-parent babies through transplantation of sperm mitochondria // Medical Hypotheses. — 2006. — N 67. — P.1266-1269. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2006.04.053
David Cyranoski DNA-swap technology almost ready for fertility clinic // www.nature.com. URL: http://www.nature.com/news/dna-swap-technology-almost-ready-for-fertility-clinic-1.11651 https://doi.10.1038/nature.2012.11651
Ewen Callaway. The power of three // Nature. — 2014. — N.509. — P.414–417. https://doi.10.1038/509414a
Erika Check Hayden. Regulators weigh benefits of ‘three-parent’ fertilization // Nature. — 2013. — N502. — P.284-285. https://doi.org/10.1038/502284a
Reports of ‘three-parent babies’ multiply // www.nature.com. URL: http://www.nature.com/news/reports-of-three-parentbabies-multiply-1.20849. https://doi.10.1038/nature.2016.20849
Three-parent baby claim raises hopes — and ethical concerns // www.nature.com. URL: http://www.nature.com/news/threeparent-baby-claim-raises-hopes-and-ethical-concerns-1.20698 https://doi.10.1038/nature.2016.20698
John Zhang, Hui Liu.Shiyu Luo, Dagan Wells et al. Live birth derived from oocyte spindle transfer to prevent mitochondrial disease. https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2017.01.013
Mykytenko D., Mazur P., Dyachenko L. et al. Efficacy of nuclear transfer to prevent the inherited mitochondrial pathology. https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2019.04.108
Pavlo Mazur, Dmytro Mykytenko, Kate Lavrova, Valery Zukin. Reverse reconstitution of human zygotes reveals the competence of zygotic cytoplasts in women of advanced maternal age. https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2019.03.054
Paula Amato, Masahito Tachibana, Michelle Sparman, Shoukhrat Mitalipov. Three-parent in vitro fertilization: gene replacement for the prevention of inherited mitochondrial diseases // Fertility Sterility. – 2014. – V.101(1). – P.31–35. https://doi.10.1016/j.fertnstert.2013.11.030.
Rulli T. The Mitochondrial Replacement ‘Therapy’ // Myth. Bioethics. – 2017. – V.31(5). – P.368-374. https://doi.10.1111/bioe.12332.
Burrell C. Mitochondrial replacement therapy and ‘three-parent children’ – who should be registered as the legal parents? // BJOG. – 2017. – V.124 (7). – P.1056. https://doi.10.1111/1471-0528.14638.
Қосымша файлдар
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
