Коронавирустық инфекцияның әйелдер репродуктивті жүйесіне әсері: әдебиетке шолу

Авторлар

  • С.Е. Еркенова КМУ ВШОЗ
  • Ш.М. Мойынбаева
  • А.М. Ауезова
  • А.А. Кауышева
  • Ш.К. Карибаева
  • Г.Г. Бедельбаева
  • А.С. Нурматова
  • М.А. Кулмаганбетов

DOI:

https://doi.org/10.37800/RM.2.2023.46-52

Кілт сөздер:

COVID-19, SARS-CoV-2, әйелдердің репродуктивті жүйесі, етеккір циклінің бұзылуы, фертилдік, жүктіліктің асқынуы

Аңдатпа

Өзектілігі: Коронавирустың (COVID-19) пандемиясы Денсаулық сақтау жүйесіндегі жаһандық дағдарысқа айналды. Бұл вирус негізінен тыныс алу жүйесіне шабуыл жасап, пневмонияға, жедел респираторлық дистресс синдромына (ARDS), ал ауыр жағдайларда өлімге әкеледі. Алайда, соңғы жылдардағы зерттеулердің нәтижелері COVID-19 инфекциясының дененің басқа жүйелеріне, соның ішінде әйелдердің репродуктивті жүйесіне әсер ету мүмкіндігін көрсетеді.

Зерттеудің мақсаты – коронавирустың әйелдердің репродуктивті денсаулығына әсері туралы жан-жақты шолу жасау болып табылады.

Материалдар мен әдістерi: PubMed, Scopus және Embase дерекқорларында 2023 жылдың қаңтарына дейін жарияланған тақырыпқа сәйкес тиісті мақалалар анықталып, жан-жақты зерттеу жүргізілді. Іздеу сұрауларына келесі кілт сөздері мен сөз тіркестері кірді: «COVID-19», «SARS-CoV-2», «әйелдердің репродуктивті жүйесі», «етеккір циклі», «жүктілік» және «фертилдік».

Нәтижелерi: Зерттеулерді талдау нәтижелері SARS-CoV-2 вирусының әйелдердің репродуктивті жүйесіне әртүрлі жолдармен әсер етуі мүмкін екенін көрсетеді. Ең жиі кездесетін әсерлердің бірі-етеккір циклінің бұзылуы, оның ішінде цикл ұзындығының, қан кету ұзақтығы мен қарқындылығының өзгеруі. Сонымен қатар, COVID-19 жүктіліктің асқыну қаупін арттыруы мүмкін, соның ішінде мерзімінен бұрын босану, преэклампсия және ұрықтың күйзелісі.

Қорытынды: Зерттеулерге COVID-19 әйелдердің репродуктивті жүйесіне, соның ішінде етеккір циклінің бұзылуына және жүктіліктің асқынуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін екенін көрсетеді. Алайда вирустың репродуктивті жүйеге әсер ететін нақты механизмдері түсініксіз болып қалуды. Бұл өзекті мәселе қосымша зерттеулерді қажет етеді.

Библиографиялық сілтемелер

Taşkaldıran I., Vuraloğlu E., Bozkuş Y., Turhan İyidir Ö., Nar A., & Başçıl Tütüncü N. Menstrual Changes after COVID-19 Infection and COVID-19 Vaccination // Int. J. Сlin. Pract. – 2022. – Art. no. 3199758. https://doi.org/10.1155/2022/3199758

Farland L.V., Khan S.M., Shilen A., Heslin K.M., Ishimwe P., Allen A.M., Herbst-Kralovetz M.M., Mahnert, N.D., Pogreba-Brown K., Ernst K.C., Jacobs E. T. COVID-19 vaccination and changes in the menstrual cycle among vaccinated persons // Fertil. Steril. – 2023. – Vol. 119(3). – P. 392-400. https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2022.12.023

Wang S., Mortazavi J., Hart J.E., Hankins J.A., Katuska L.M., Farland L.V., Gaskins A.J., Wang Y.X., Tamimi R.M., Terry K. L., Rich-Edwards J. W., Missmer S. A., & Chavarro J. E. A prospective study of the association between SARS-CoV-2 infection and COVID-19 vaccination with changes in usual menstrual cycle characteristics // Am. J. Оbstet. Gynecol. – 2022. – Vol. 227(5). – P. 739.e1-739.e11. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2022.07.003

Bilgin Z., Çalık K. B. Effect of COVID-19 Vaccines on Menstrual Cycle Changes and Quality of Life // Reprod. Med. Int. – 2022. –Vol. 5(1). – P. 1-8. https://doi.org/10.23937/2643-4555/1710020

Wrapp D., Wang N., Corbett K.S., Goldsmith J. A., Hsieh C. L., Abiona O., Graham B. S., McLellan J.S. Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation // Science. – 2020. – Vol. 367(6483). – P. 1260-1263. https://doi.org/10.1126/science.abb2507

Li F., Lu H., Zhang Q., Li X., Wang T., Liu Q., Yang Q., & Qiang L. Impact of COVID-19 on female fertility: a systematic review and meta-analysis protocol // BMJ Open. – 2021. – Vol 11(2). – P.e045524. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-045524

Mao X.D., Liu K.S., Yao Y.P., Xu Z.R. Potential effects of COVID-19 on reproductive health: a mini review // Am. J. Transl. Res. – 2021. – Vol. 13(12). – P. 13321-13327. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35035678/

Saadedine M., El Sabeh M., Borahay M.A., Daoud G. The influence of COVID-19 infection-associated immune response on the female reproductive system // Biol. Reprod. – 2023. – Vol. 108, Issue 2. – P. 172-182. https://doi.org/10.1093/biolre/ioac187

Jing Y., Run-Qian L., Hao-Ran W., Hao-Ran C., Ya-Bin L., Yang G., Fei C. Potential influence of COVID-19/ACE2 on the female reproductive system // Mol. Hum. Reprod. – 2020. – Vol. 26(6). – P. 367-373. https://doi.org/10.1093/molehr/gaaa030

Wei S.Q., Bilodeau-Bertrand M., Liu S., Auger N. The impact of COVID-19 on pregnancy outcomes: a systematic review and meta-analysis // CMAJ. – 2021. – Vol. 193(16). – P. E540-E548. https://doi.org/10.1503/cmaj.202604

Khalil A., von Dadelszen P., Draycott T., Ugwumadu A., O'Brien P., & Magee, L. Change in the Incidence of Stillbirth and Preterm Delivery During the COVID-19 Pandemic // JAMA. – 2020. – Vol. 324(7). – P. 705-706. https://doi.org/10.1001/jama.2020.12746

Allotey J., Stallings E., Bonet M., Yap M., Chatterjee S., Kew T., Debenham L., Llavall A.C., Dixit A., Zhou D., Balaji R., Lee S.I., Qui X., Yuan M., Coomar D., Sheikh J., Lawson H., Ansari K., Wely M., Leeuwan E., Kostova E., Kunst H., Khalil A., Tiberi S., Brizuela V., Broutet N., Kara E., Kim C.R., Thorson A., Oladapo O.T., Mofenson L., Zamora J., Thangaratinam S. Clinical manifestations, risk factors, and maternal and perinatal outcomes of coronavirus disease 2019 in pregnancy: living systematic review and meta-analysis // BMJ. – 2020. – Vol. 370. – P. 3320. https://doi.org/10.1136/bmj.m3320

Martínez-Perez O., Vouga M., Cruz Melguizo S., Forcen Acebal L., Panchaud A., Muñoz-Chápuli M., & Baud D. Association Between Mode of Delivery Among Pregnant Women With COVID-19 and Maternal and Neonatal Outcomes in Spain // JAMA. – 2020. Vol. 324(3). – P. 296-299. https://doi.org/10.1001/jama.2020.10125

Cruz Melguizo S., de la Cruz Conty M. L., Carmona Payán P., Abascal-Saiz A., Pintando Recarte P., González Rodríguez L., Cuenca Marín C., Martínez Varea A., Oreja Cuesta A. B., Rodríguez P. P., Fernández Buhigas I., Rodríguez Gallego M. V., Fernández Alonso A. M., López Pérez R., Broullón Molanes J. R., Encinas Pardilla M. B., Ramírez Gómez M., Gimeno Gimeno M. J., Sánchez Muñoz A., Martínez-Pérez O. On Behalf Of The Spanish Obstetric Emergency Group S O E G Pregnancy Outcomes and SARS-CoV-2 Infection: The Spanish Obstetric Emergency Group Study // Viruses. – 2021. – Vol. 13(5). – P. 853. https://doi.org/10.3390/v13050853

Локшин В.Н., Шарман А.Т., Мирзахметова Д.Д., Терликбаева А.Т., Аимбетова А.Р., Карибаева Ш.К., Уразымбетова К.А. Современные принципы организации специализированной медицинской помощи беременным и родильницам в условиях пандемии коронавируса в Республике Казахстан // Акуш. Гинекол. – 2020. – №12. – С. 34-43 [Lokshin V.N., Sharman A.T., Mirzahmetova D.D., Terlikbaeva A.T., Aimbetova A.R., Karibaeva Sh.K., Urazymbetova K.A. Sovremennye principy organizacii specializirovannoj medicinskoj pomoshhi beremennym i rodil'nicam v uslovijah pandemii koronavirusa v Respublike Kazahstan // Akush. Ginekol. – 2020. – Vol.12. – P. 34-43 (in Russ.)] https://dx.doi.org/10.18565/aig.2020.12.34-43

Жабченко И., Геревич Н., Кравцова Ю., Сюдмак О., Коваленко Т., Бондаренко Е., Лищенко И. Перинатальные последствия COVID-19 (SARS-CoV-2): обзор литературы (часть I) // Репрод. Мед. – 2022. – №1(50). – С. 7-14 [Zhabchenko I., Gerevich N., Kravcova Ju. , Sjudmak O. , Kovalenko T. , Bondarenko E. i Lishhenko I. Perinatal'nye posledstvija COVID-19 (SARS-CoV-2): obzor literatury (chast' I) // Reprod. Med. – 2022. – Vol. 1(50). – S. 7–14. (in Russ.)] https://doi.org/10.37800/RM.1.2022.7-14

Seirafianpour F., Sodagar S., Pour Mohammad A., Panahi P., Mozafarpoor S., Almasi S., Goodarzi A. Cutaneous manifestations and considerations in COVID-19 pandemic: A systematic review // Dermatol. Ther. – 2020. – Vol. 33(6). – P. e13986. https://doi.org/10.1111/dth.13986

Smith H. A. Impact of COVID-19 on neonatal health: Are we causing more harm than good? // Eur. J. Midwifery. – 2020. – P. 1-2. https://doi.org/10.18332/ejm/120245

Mullins E., Evans D., Viner R. M., O'Brien P., Morris E. Coronavirus in pregnancy and delivery: rapid review // Ultrasound Obstet. Gynecol. – 2020. –Vol. 55(5). – P. 586-592. https://doi.org/10.1002/uog.22014

Marquini G.V., Martins S.B., Oliveira L.M., Dias M. M., Takano C.C., Sartori M.G.F. Effects of the COVID-19 Pandemic on Gynecological Health: An Integrative Review // Rev. Bras. Ginecol. Obstet. – 2022. – Vol. 44(2). – P. 194-200. https://doi.org/10.1055/s-0042-1742294

Жүктеулер

Жарияланды

29.05.2023

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

[1]
Еркенова, С. , Мойынбаева, Ш. , Ауезова, А. , Кауышева, А. , Карибаева, Ш. , Бедельбаева, Г. , Нурматова, А. and Кулмаганбетов, М. 2023. Коронавирустық инфекцияның әйелдер репродуктивті жүйесіне әсері: әдебиетке шолу. Репродуктивті медицина (Орталық Азия). 2 (55) (May 2023), 46–52. DOI:https://doi.org/10.37800/RM.2.2023.46-52.

Журналдың саны

№ 2 (55) (2023): Репродуктивтi медицина

Бөлім

Статьи

Лицензия

Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.