Жатыр мойныны қатерлі ісігінің Қазақстан республикасындағы және әлемдегі эпидемиологиясы. Халықтың жатыр мойнының қатерлі ісігіне арналған скриниг бағдарламасын ұстануының қамту мен бағдарламаның сәтті жүзеге асуына ықпалы
DOI:
https://doi.org/10.37800/RM2021-2-2Кілт сөздер:
жатыр мойнының қатерлі ісігі, скрининг, ұстаным, қамттылуАңдатпа
Ұзақ жылдар бойы жатыр мойнының қатерлі ісігінің таралу мәселесі әлемдегі көптеген елдердің денсаулық сақтаудың өзекті мәселелерінің бірі болып қала береді. Скрининг бағдарламалар санының көбеюіне қарамастан, жатыр мойнының қатерлі ісігі әйелдердің репродуктивті жүйесінің қатерлі жаңа түзілістерінің ең көп таралған түрі.
Скринингте 70% және одан көп халықтың сәйкес жас топтары қатысқанда ғана скрининг бағдарламасы нәтижелі болып саналады. Қазақстанда бұл көрсеткіш - 48-50%.[1,2,3]
Библиографиялық сілтемелер
Dannyie Vsemirnoy organizatsii zdravoohraneniya. Skrining na rak sheyki matki (https://www.who.int/cancer/detection/cytologyscreen/ru/)
Shalabekova M.T., Kudaybergenova T.A. Vestnik Almatinskogo gosudarstvennogo instituta usovershenstvovaniya vrachey.2018; 3: 67–75
Bekmuhambetov E.Zh., Balmagambetova S.K., Zhyilkaydarova A.Zh. Onkologiya i radiologiya Kazahstana. 2017; 2(44): 30-33
Amerikanskoe onkologicheskoe obschestvo . Globalnyie faktyi i tsifryi o rake. 2-e izd. (http://www.cancer.org/acs/groups/content/@epidemiologysurveilance/documents/document/acspc‐027766.pdf. Accessed 10 iyunya, 2016
Dannyie Kazahsko nauchno-issledovatelskogo instituta onkologii i radiologii (https://onco.kz/skrining-na-rannee-vyyavlenie-raka-molochnoj-zhelezy)
YuNFPA «Kompleksnyie programmyi profilaktiki i snizheniya zabolevaemosti rakom sheyki matki Rukovodstvo dlya gosudarstv», Fevral 2011 g
Gintsburg O.M. Borba s rakom molochnoy zhelezyi i sheyki matki v stranah s nizkim i srednim urovnem dohoda: prava cheloveka sootvetstvuyut razumnoy politike zdravoohraneniya. Politika J Canc. 2013; 1(3–4): e35e41.
Uolsh B., Sills M., O’Neyl C. Rol chastnogo meditsinskogo strahovaniya v sotsialno-ekonomicheskom neravenstve pri skrininge raka v Irlandii. Ekon. Zdorovya. 2012; 21: 1250–1256.
Shamsutdinova A.G., Turdalieva B.A., Ramazanova B.A., Beltenova A.G. Sibirskiy onkologicheskiy zhurnal. 2020; 19(4): 7–23
Lim D.U., Oyo A.A. Eur J Cancer Care. 2017; 26(1): e12444.
Marlow L.V., Wardle J., Waller J. BJC. 2015;113: 833–839.
Review of the cervical cancer burden and population-based cervical cancer screening in China
Ferley Dzh., Surdzhomataram I., Ervik M., Dikshit R., Ezer S., Mazers K., Rebelo M., Parkin D. M., Forman D., Brey F. GLOBOCAN 2012 v1.Onkologicheskaya baza MAIR # 11, Lion : Mezhdunarodnoe agentstvo po izucheniyu raka; 2014 g.
Kelias Firi Msyamboza 1 2, Twambilire Phiri 3, Uesli Sihali 4, Villi Kvenda 5, Fanni Kachale BMC Public Health. 2016 17 avgusta; 16 (1): 806. https://doi.org/10.1186/s12889-016-3530-u
Atashili J, Smith JS, Adimora AA, Eron J, Miller WC, Myers E. PLoS One. 2011;6(4), e18527. 11.
Li R, Lewkowitz AK, Zhao FH, Zhou Q, Hu SY, Qiu H, Zhang Y, Jiang HW, Zhang JS, Li M, Tong SM, Zhang QY, Qiao YL. Arch Gynecol Obstet. 2012;285(6):1627–32.
Syuzanna M. Garland , Nirdzha Bhatla i Hekstan I.S. Ngan DOI: 10.1158 /1055-9965.EPI-12-0164 sentyabr 2012g.
Rogovskaya S. I., Mashovets S. P., Moskvina N. B. [i dr.] Doktor.Ru. 2016 # 8 (125) — # 9 (126). S. 6–10.
Радзинский В.Е. Слово главного редактора // Status Praesens. 2017.- N2(38).- С.10.
Rogovskaya S. I., Gerasimenko M.Yu., Mashovets SP [i dr.] Rossiysko-kitayskiy nauchnyiy zhurnal «Sodruzhestvo» 2016; 5 (5): 29-35.
Perova M. Izdatelskiy dom «Uromedia». 2016; 2: 6-14
Vesna Keshich , Mario Polyak i Svetlana Rogovskaya DOI: 10.1158 / 1055-9965.EPI-12-0181, sentyabr 2012 g.
Mezhdunarodnoe agentstvo po izucheniyu raka. Skrining raka sheyki matki. V: Spravochniki MAIR po profilaktike raka. Vol. 10. Lion, Frantsiya : IARC Press ; 2005 . p. 1 – 302.
Marc Arbyn Evropeyskiy zhurnal po seksualnomu i reproduktivnomu zdorovyu No.64 – 2007
Aymon P. Cervical cancer screening: some evidence coming from the north // Cancer J. 1987; 1: 342.
Coleman D.V. The dynamics of the cervical screening programme // Experts’ Conference of 2nd International Congress of
Papillomavirus in Human Pathology/ Ed. by J. Monsonego- Paris- EUROGIN Sci. Publ.- 1994- P.21-25.
Sh. Nurgaziev Rannyaya diagnostika raka sheyki matki na urovne pervichnoy mediko-sanitarnoy pomoschi. Tsitologicheskiy skrining. Metodicheskie rekomendatsii. Almatyi: 2012. 364 s.
D.R. Kaydarova, M.R. Kayrbaeva, R.O. Bolatbekova «Epidemiologiya Raka Sheyki Matki v Respublike Kazahstan Za 10 let», 2017g.
Kaydarova D.R., Kayrbaev M.R., Bolatbekova R.O. Onkologiya i radiologiya Kazakhstana. – 2017. - # 43 (1). – S. 7-11.
Kaydarova D.R. Оpyt skrininga raka sheyki matki v respublike Kazakhstan. EURASIAN CANCER SCREENING CONFERENCE, 2018g
Kasyimova G.P., Shalkarbaeva N.Zh. Vestnik KazNMU. 2015; 3: 107–108.
Shalgumbaeva G.M., Sagidullina G.G., Sandyibaev M.N.,Musahanova A.K., Semenova L.M., Kaydarova S.B., Slyamhanova N.S.,Adieva M.K., Zhumyirbaeva N.A., Sadyibekova Zh.T. Nauka i zdravoohranenie. 2014; 2: 55
Goldhaber-Fiebert JD, Denny LA, De Souza M, Kuhn L, Goldie SJ (2009). PLoS ONE 4 (5): e5691. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0005691
Қосымша файлдар
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
