Внутрижелудочковые кровоизлияния у недоношенных детей: факторы риска, эпидемиология, последствия развития нервной системы: обзор литературы

И.М.  Адилбекова; Н.С. Божбанбева

doi:10.37800/RM.2.2024.119-127

Авторлар

И.М. Адилбекова КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова
Н.С. Божбанбева

DOI:

https://doi.org/10.37800/RM.2.2024.119-127

Кілт сөздер:

мерзімінен ерте босану, шала туылу, өте төмен және экстремальды төмен салмақты, қарыншаішілік қан құйылу, герминативті матрикс, гестациялық жас, қауіп факторы, жүйке жүйесінің дамуының салдары

Аңдатпа

Өзектілігі: Бас миының анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты шала туылған нәрестелер, неонатальды және постнеонатальды кезеңде жиі асқынатын қарыншаішілік қан құйылуға (ҚІҚ) бейім болып келеді. Акушерлік және неонаталдық көмек көрсетудегі айтарлықтай жетістіктерге қарамастан, әсіресе соңғы онжылдықта, ҚІҚ бүкіл әлем бойынша шала туылған нәрестелердегі, әсіресе салмағы өте төмен және экстремалды төмен салмақпен туылған нәрестелердегі аурушаңдық пен өлім көрсеткішінің басты себебі болып қала береді.

Зерттеу мақсаты - эпидемиология, қарыншаішілік қан құйылудың қауіп факторлары, шала туылған нәрестелердегі жүйке жүйесінің дамуының қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді салдары туралы заманауи идеяларға түсініктеме беру.

Матералдар мен әдістерi: Клиницистер, зерттеушілер, перинатология, неонатология, неврология және педиатрия саласындағы кәсіби қауымдастықтар жариялаған әдеби көздерге жүйелі шолу және талдау жүргізілді. Әдебиеттерді іздеу PubMed, Google Scholar, Medline, Wiley және Cochrane Library базаларында соңғы 10 жылда зерттеудің негізгі түйін сөздері бойынша жүргізілді. Талдауға барлығы 36 дереккөз енгізілді.

Нәтижелері: Бүкіл әлем бойынша әртүрлі ауырлық дәрежесіндегі ҚІҚ-дың таралу жиілігі анықталды. Әр түрлі антенатальды, интранатльды, постнатальды қауіп факторлары ҚІҚ-дың тәуелсіз предикторлары ретінде белгіленеді. Жеңіл дәрежедегі ҚІҚ әдетте клиникалық маңызы болмайды. Алайда, шамалы ауырлықтағы қан құюлулар, шала туылған нәрестелердегі жүйке-психикалық дамудың бұзылу қаупін арттыратыны туралы деректер де бар.

Қорытынды: Шала туылған нәрестелер арасында әлемде ҚІҚ ауруы 14,7% - дан 44,7% - ға дейін ауытқиды, бұл жаңа туған нәрестенің гестация жасына, медициналық көмек көрсету сапасына және әртүрлі елдердегі жаңа туған нәрестелердің қарқынды терапия бөлімшелерінде медициналық жабдықтармен қамтамасыз етілуіне байланысты айтарлықтай айырмашылықтармен көрінеді. Еуропада, Солтүстік Америкада, Азияда және Австралияда жүргізілген зерттеу деректері бойынша 3-4 дәрежелі ҚІҚ мерзімінен бұрын босанудың жиі кездесетін асқынуы ретінде көрсетеді. Гестациялық жасы өте төмен, өте терең шала туылған нәрестеде ҚІҚ-дық ауыр дәрежесінің даму ықтималдығы жоғары. Перспективалар. Жоғарыда аталған барлық тапсырмалар, одан әрі перспективалық когорттық зерттеулер жүргізуді талап етеді.

Библиографиялық сілтемелер

Садуакасова Ш.М., Базарбаева Ж.У., Айгырбаева А.Н., Алмасбек А.А., Курбанбай А.Б., Жолбарыс Д.А., Примбетова А.Ш., Толеубаева А.А. Анализ причин преждевременных родов. Репродуктивная медицина. 2021;1:34-43. Saduakasova ShM, Bazarbaeva ZhU, Ajgyrbaeva AN, Almasbek AA, Kurbanbaj AB, Zholbarys DA, Primbetova ASh, Toleubaeva AA. Analysis of the causes of premature birth. Reproduktivnaja medicina. 2021;1:34-43. (in Russ.).

https://doi.org/10.37800/RM.1.2024.34-43

Ohuma E, Moller A, Bradley E. National, regional, and worldwide estimates of preterm birth in 2020, with trends from 2010: A systematic analysis. Lancet. 2023;402(10409):1261-1277.

https://doi.org/10.1016/S0140-6736(23)00878-4

Perin J, Mulick A, Yeung D, Villavicencio F, Lopez G, Strong KL, Prieto-Merino D, Cousens S, Black RE, Li L. Global, regional, and national causes of under-5 mortality in 2000-19: an updated systematic analysis with implications for the Sustainable Development Goals. Lancet Child Adolesc Health. 2022;6(2):106-115.

https://doi.org/10.1016/S2352-4642(21)00311-4

Кабыл Б.К., Исенова С.Ш., Нурланова Г.К., Бурибаева Ж.К., Адилова К.М., Аязбай К.М. Предикторы и факторы риска спонтанных преждевременных родов: анамнестические характеристики, ультразвуковые и биомаркеры (обзор литературы). Репродуктивная медицина. 2023;3(56):63-71.

Kabyl BK, Isenova SSh, Nurlanova GK, Buribaeva ZhK, Adilova KM, Ajazbaj KM. Predictors and risk factors for spontaneous preterm birth: anamnestic characteristics, ultrasound and biomarkers (literature review). Reproduktivnaja medicina. 2023;3(56):63-71. (in Russ.).

https://doi.org/10.37800/RM.3.2023.63-71

Исенова С.Ш., Казыбаева А.С., Божбанбаева Н.С., Асемов А., Баймусанова Г.Н., Кабыл Б.К., Исина Г.М. Преждевременные роды и Streptococcus группы B – есть ли связь? (обзор литературы). Репродуктивная медицина. 2022;4(53):47-54.

Isenova SSh, Kazybaeva AS, Bozhbanbaeva NS, Asemov A, Bajmusanova GN, Kabyl BK, Isina GM. Premature birth and group B Streptococcus – is there a connection? (literature review). Reproduktivnaja medicina. 2022;4(53):47-54. (in Russ.).

https://doi.org/10.37800/RM.3.2022.47-54

Марат А., Укибасова Т. Факторы риска преждевременных родов. Journal of Clinical Medicine of Kazakhstan. 2017;3(45):14-17.

Marat A, Ukibasova T. Risk factors for preterm birth. Journal of Clinical Medicine of Kazakhstan. 2017;3(45):14-17. (in Russ.).

https://doi.org/10.23950/1812-2892-JCMK-00501

Сарыева О.П., Проценко Е.В. Патогенетические аспекты внутрижелудочковых кровоизлияний у глубоко-недоношенных детей. Российский медико-биологический вестник имени академика И.П. Павлова. 2023;3(31):481-488.

Saryeva OP, Procenko EV. Pathogenetic aspects of intraventricular hemorrhages in very premature infants. Rossijskij mediko-biologicheskij vestnik imeni akademika I.P. Pavlova. 2023;3(31):481-488. (in Russ.).

https://doi.org/10.17816/PAVLOVJ119975

Yeo KT, Thomas R, Chow SS, Bolisetty S, Haslam R, Tarnow-Mordi W, Lui K. Improving incidence trends of severe intraventricular haemorrhages in preterm infants <32 weeks gestation: a cohort study // Archives of Disease in Childhood - Fetal and Neonatal Edition. 2020;105(2):145–150.

https://doi.org/10.1136/archdischild-2018-316664

Siffel C, Kistler KD, Sarda SP. Global incidence of intraventricular hemorrhage among extremely preterm infants: A systematic literature review. Journal of Perinatal Medicine. 2021;49(9):1017-1026.

https://doi.org/10.1515/jpm-2020-0331

Roze JCh, Cambonie G, Marchand-Martin L, Gournay V, Durrmayer X, Durox M, Storme L, Porcher R, Ancel PY. Association Between Early Screening for Patent Ductus Arteriosus and In-Hospital Mortality Among Extremely Preterm Infants. JAMA Med Assoc. 2015;313(24):2441-2448.

https://doi.org/10.1001/jama.2015.6734

Ancel P, Goffinet F. Survival and Morbidity of Preterm Children Born at 22 Through 34 Weeks’ Gestation in France in 2011 Results of the EPIPAGE-2 Cohort Study. JAMA Pediatr. 2015;169(3).230-238.

https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2014.3351

Durrmeyer X, Laetitia M, Porcher R, Gascoin G, Roze JC, Storme L, Favrais G, Ancel P, Cambonie G. Abstention or intervention for isolated hypotension in the first 3 days of life in extremely preterm infants: association with short-term outcomes in the EPIPAGE 2 cohort study. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2017;102(6):490-496. https://doi.org/10.1136/archdischild-2016-312104.

Travers CP, Clark RH, Spitzer AR, Das Garite A, Carlo T. Exposure to any antenatal corticosteroids and outcomes in preterm infants by gestational age: prospective cohort study. BMJ. 2017;356:1039.

https://doi.org/10.1136/bmj.j1039

Ahn SY, Shim SY, Sung IK. Intraventricular hemorrhage and post hemorrhagic hydrocephalus among very-low-birth-weight infants in Korea. J Korean Med Sci. 2015;30:52-58.

https://doi.org/10.3346/jkms.2015.30.s1.s52.

Annemieke JB, Groenendaal F, Manon J, Benders N, Linda SV. Early and late complications of germinal matrix-intra- ventricular haemorrhage in the preterm infant: what is new? Neonatology. 2014;106:296-303.

https://doi.org/10.1159/000365127

Bolisetty S, Dhawan A, Abdel-Latif M, Bajuk B, Stack J, Oei JL. Intraventricular hemorrhage and neurodevelopmental outcomes in extreme preterm infants. Pediatrics. 2014;133:55-62.

https://doi.org/10.1542/peds.2013-0372.

Eren O, Sinem GK. Intra-ventricular hemorrhage in preterm babies. Turk Pediatri Ars. 2020;55(3):215-221.

https://doi.org/10.14744/TurkPediatriArs.2020.66742

Poryo M, Boeckh JC, Gortner L, Zemlin M, Duppré P, Ebrahimi-Fakhari D, Wagenpfeil S, Heckmann M, Mildenberger E, Hilgendorff A, Flemmer AW, Frey G, Meyer S. Ante-, peri- and postnatal factors associated with intraventricular hemorrhage in very premature infants. Early Human Development. 2018;116:1-8.

https://doi.org/10.1016/j.earlhumdev.2017.08.010

Martins M, Denicol V, Leotti C, Rejane S, Juliana BH. Early-onset neonatal sepsis as a risk factor for peri-intraventricular hemorrhage in premature infants. Revista Brasileira de Epidemiol. 2024;27:1-9.

https://doi.org/10.1590/1980-549720240013

Lu H, Wang Q, Lu J, Zhang Q, Kumar P. Risk Factors for Intraventricular Hemorrhage in Preterm Infants Born at 34 Weeks of Gestation or Less Following Preterm Premature Rupture of Membranes. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2016;25:807-812. https://doi.org/10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2015.12.011

Dalton J, Dechert RE, Sarkar S. Assessment of association between rapid fluctuations in serum sodium and intraventricular hemorrhage in hypernatremic preterm infants. Am J Perinatol. 2015;32:795-802.

https://doi.org/10.1055/s-0034-1396691

Kee ThY, Reji Th, Sharon Ch, Srinivas B, Ross H, Tarnow-Mordi M, Kei L. Improving incidence trends of severe intraventricular haemorrhages in preterm infants <32 weeks gestation: a cohort study. Archives of Disease in Childhood – Fetal and Neonatal Edition. 2020;2(105):145-150.

https://doi.org/10.1136/archdischild-2018-316664

Maduray T, Mamdoo F, Masekela R. A retrospective study on the prevalence, severity and outcomes of intraventricular haemorrhage in infants with a low birth weight in a quarternary hospital in a low- to middle-income country. South African Journal of Child Health. 2019;2(13):56-62.

https://indexmedicus.afro.who.int/iah/fulltext/A_retrospective_study_

Eduardo VM, Fumagalli M, Owais MR, Passera S, Cavallaro S, Degraeuwe P, Mosca F, Villamor E. Chorioamnionitis is a risk factor for intraventricular hemorrhage in preterm infants: A systematic review and meta-analysis. Frontiers in Physiology. 2018;9:1253.

https://doi.org/10.3389/fphys.2018.01253

Khanafer-Larocque I, Amuchou S, Stritzke F, Awad E, Thomas S, Murthy P, Kamaluddeen Scott J, Khorshid M. Intraventricular hemorrhage: risk factors and association with patent ductus arteriosus treatment in extremely preterm neonates Frontiers in Pediatrics. 2019;7:408.

https://doi.org/10.3389/fped.2019.00408

Ghoor A, Scher G, Ballot DE. Prevalence of and risk factors for cranial ultrasound abnormalities in very-low-birth-weight infants at Charlotte Maxeke Johannesburg Academic Hospital. African Journal of Child Health. 2017;2(11):66-70. http://dx.doi.org/10.7196/SAJCH.2017.v11i2.1167

Al-Mouqdad MM, Abdelrahim A, Abdalgader AT. Risk factors for intraventricular hemorrhage in premature infants in the central region of Saudi Arabia. International Journal of Pediatrics and Adolescent Medicine. 2019. https://doi.org/10.1016/j.ijpam.2019.11.005

Szpecht D, Szymankiewicz M, Nowak I, Gadzinowski J. Intraventricular hemorrhage in neonates born before 32 weeks of gestation – retrospective analysis of risk factors. Child's Nervous System. 2016;32:1399-1404.

https://doi.org/10.1007/s00381-016-3127

Tian W, Yan W, Tao X, Sheng H, Tian T, Jun T, Dezhi M. Risk factors for the deterioration of periventricular–intraventricular hemorrhage in preterm infants. Scientific Reports. 2020;10:13609.

https://doi.org/10.1038/s41598-020-7060

Simon O, Richard JO, Gloria N, Daniel A, Eddymond E, Sabinah T, Munanura T, Rachel KL, William MW, Said A, Dickson K, Patrick KK. Germinal matrix-intraventricular hemorrhage: a Tale of Preterm Infants. International Journal of Pediatrics. 2021;6622598:1-14.

https://doi.org/10.1155/2021/6622598

Jennifer D, Eric AG, Melissa A, Lo P, Sandi L. Intraventricular Hemorrhage in Premature Infants: A Historical Review. World Neurosurgery. 2021;153:21-25.

https://doi.org/10.1016/j.wneu.2021.06.043

Klebe D, Bride D, Krafft PR, Flores JJ, Tang JZ. Posthemorrhagic hydrocephalus development after germinal matrix hemorrhage: Established mechanisms and proposed pathways. J Neurosci Res. 2020;1(98):105-120.

https://doi.org/10.1002/jnr.24394

Amit M, Vibhuti Sh, Prakesh SSh. Periventricular/Intraventricular Hemorrhage and Neurodevelopmental Outcomes: A Meta-analysis. Pediatrics. 2015;136(6):1132-1143.

https://doi.org/10.1542/peds.2015-0944

Juliana WG, Nathalia de FV, Guilherme PS, Alícia DD, Betania BA, Clarissa GC. Impact of peri-intraventricular haemorrhage and periventricular leukomalacia in the neurodevelopment of preterms: A systematic review and meta-analysis. PLоS ONE. 2019;14(10):1-17.

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0223427

Tian W, Yan W, Tao X, Sheng H, Tian T, Jun T, Dezhi M. Risk factors for the deterioration of periventricular–intraventricular hemorrhage in preterm infants. Scientific reports. 2020;10:13609.

https://www.nature.com/articles/s41598-020-70603-z

Susan RH, Betty RV, Carla MBH, Gerry T, Abhik D. Preterm Neuroimaging and School-Age Cognitive Outcomes. Pediatrics. 2018;142(1).

https://doi.org/10.1542/peds.2017-4058