Түркістан облысында туа біткен даму ақауларына әкелетін қауіп факторларын бағалау
Кілт сөздер:
Туа біткен даму ақау, аномалия, қауіп факторларАңдатпа
Өзектілігі: Туа біткен даму ақауларының пайда болуына әсер ететін қауіп факторлардың маңыздылығына қарамастан осы уакытка дейін Түркістан облысында ешқандай зерттеу жұмыстары болмаған. Сондықтан да, бұл мәселе әйелдерді прегравидарлы дайындау процесінде және жүктілікті жүргізуде өзекті болып табылады.
Зерттеу мақсаты – Түркістан облысындағы нәрестелердегі туа біткен даму ақауына әкелетін әртүрлі қауіп факторларының маңыздылығын бағалау.
Материалдар мен әдістері: Зерттеу бірнеше кезеңде жүргізілді. Бірінші кезеңде PubMed, Scopus, Google ғалым, Cochrane Library, Scopus, e-library деректер қорын іздедік. «Туа біткен даму ақауы», «нәресте аномалиясы», «жүктілік», «туа біткен даму ақаулар кауіп факторлары», «жаңа туған нәресте» түйінді сөздерін қолдану арқылы табылған 40 дереккөздің 19-ы талдауға алынды. Іздеу тереңдігі – 10 жыл (2014-2024). Екінші кезеңде 2020-2024 жылдар аралығындағы туа біткен даму ақаулары анықталған 16-46 жас аралығындағы жүкті және босанушы 600 әйелге 40 сұрақтан тұратын Түркістан облысындағы туа біткен даму ақауына алып келетін әртүрлі қауіп факторларының маңыздылығын бағалауға проспективті сауалнама жүргізілді. Әзірленген сауалнама Түркістан облысы №3 Облыстық перинаталды орталық (№3 ОПО) базасында өтті.
Нәтижелері: Түркістан облысы аймағындағы ең маңызды қауіп факторларының ұрықта туа біткен даму ақауы қалыптасуының аймақтық ерекшеліктері (р<0,01) негізгі топта былай қарастырылды: отбасылық анамнез (отбасында басқа да туа біткен даму ақауы бар баланың болуы 35 (11.3%); туыстарында туа біткен даму ақаудың болуы 57(18.9%), жүктілік кезінде вирустық инфекциялық аурулармен ауыру 90 (29.8%), экстрагениталды аурулар 165 (54.6%), дәрі дәрмек қолдану 91 (30.1%) анықталды.
Қорытынды: Жүктілік кезіндегі қауіптерді азайту және уақытылы пренаталды диагностикалау, бақылау арқылы туа біткен даму ақаулардың алдын алу маңызды болып табылады және жаңа туған нәрестелер арасында туа біткен ақаулардың асқынуларын, мүгедектік пен перинаталды нәресте өлімін азайтуға мумкіндік береді.
Библиографиялық сілтемелер
Ильмуратова С., Локшин В., Манжуова Л., Нургалиева Ж., Кусаинова Ф., Базарбаева А., Нехорошева В., Абшекенова А., Каримова К., Тасанова Ж., Бабашева А. Врожденные пороки развития у детей, зачатых с помощью вспомогательных репродуктивных технологий в Казахстане: проспективное когортное исследование. Репродуктивная медицина. 2023;4:88-98.
Ilmuratova S., Lokshin V., Manzhuova L., Nurgalieva Zh., Kussainova F., Bazarbaeva А., Nekhorosheva V., Abshekenova А., Karimova K., Tasanova Zh., Babasheva А. Congenital malformations in children conceived by assisted reproductive technologies in Kazakhstan: A prospective cohort study. Reproductive Medicine. 2023;4:88-98. https://doi.org/10.37800/RM.4.2023.76
Демикова Н.С., Лапина А.С., Подольная М.А., Путинцев А.Н. Значение генетических исследований в изучении природы врожденных пороков развития. Российский вестник перинатологии и педиатрии. 2020;65(5):7-11.
Demikova NS, Lapina AS, Podolnaya MA., Putintsev AN. The value of genetic analysis in the study of the nature of congenital malformations. Rossijskij vestnik perinatologii i pediatrii. 2020;65(5):7-11. (In Russ.) https://doi.org/10.21508/1027-4065-2020-65-5-7-11
Bergman JEH, Perraud A, Barišić I, Kinsner-Ovaskainen A, Morris JK, Tucker D, Wellesley D, Garne E. Updated EUROCAT guidelines for classification of cases with congenital anomalies—birth Defects Res. 2024;116(2):e2314. https://doi.org/10.1002/bdr2.2314
Заяева Е.Е., Андреева Е.Н., Демикова Н.С. Эпидемиологическая характеристика врожденных пороков развития: данные регистра Московской области. Российский вестник перинатологии и педиатрии. 2022;67(3):39-46.
Zayaeva E.E., Andreeva E.N., Demikova N.S. Epidemiological characteristics of congenital malformations: data from the Moscow Region register. Rossijskij vestnik perinatologii i pediatrii. 2022;67(3):39-46. (In Russ.) https://doi.org/10.21508/1027-4065-2022-67-3-39-46
Zhou Y, Mao X, Zhou H., Qin Z, Wang L, Cai Z, Yu B. Epidemiology of congenital disabilities based on a congenital disability surveillance system in Southern Jiangsu, China, 2014. Neonatal Medicine. 2020;35(4), 745-751. https://doi.org/10.1080/14767058.2020.1731459
Feldkamp ML, Carey JC, Byrne JLB, Krikov S, Botto LD. Etiology and clinical presentation of congenital disabilities: a population-based study. BMJ. 2017;357:j2249. https://doi.org/10.1136/bmj.j2249
Luo P, Li Q, Yan B, Xiong Y, Li T, Ding X, Mei B. Prevalence, characteristics and risk factors of congenital disabilities in central China livebirths, 2015-2022. Front Public Health. 2024;12:1341378. https://doi.org/10.3389/fpubh.2024.1341378
Abebe S, Gebru G, Amenu D, Mekonnen Z, Dube L. Risk factors associated with congenital anomalies among newborns in southwestern Ethiopia: A case-control study. PLoS One. 2021;16(1):e0245915. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0245915
Новикова С.В., Жученко Л.А. Первичная профилактика врожденных пороков развития. РМЖ. Мать и дитя. 2015;1:25-28.
Novikova SV, Zhuchenko LA. Primary prevention of congenital malformations. RMZh. Mat' i ditya. 2015;1:25-28. (In Russ.) https://cyberleninka.ru/article/n/pervichnaya-profilaktika-vrozhdennyh-porokov-razvitiya-1
Taye M, Afework M, Fantaye W, Diro E, Worku A. Factors associated with congenital anomalies in Addis Ababa and the Amhara Region, Ethiopia: a case-control study. BMC Pediatr. 2018;18(1):142. https://doi.org/10.1186/s12887-018-1096-9
Spinder N, Prins JR, Bergman JEH, Smidt N, Kromhout H, Boezen HM, de Walle HEK. Congenital anomalies in the offspring of occupationally exposed mothers: a systematic review and meta-analysis of studies using expert assessment for occupational exposures. Hum Reprod. 2019;34(5):903-919. https://doi.org/10.1093/humrep/dez033
Reuterwall I, Hultstrand JN, Carlander A, Jonsson M, Tydén T, Kullinger M. Pregnancy planning and neonatal outcome – a retrospective cohort study. BMC Pregnancy Childbirth. 2024;24(1):205. https://doi.org/10.1186/s12884-024-06401-6
Stang J, Huffman LG. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Obesity, Reproduction, and Pregnancy Outcomes. J Acad Nutr Diet. 2016;116(4):677-691 https://doi.org/10.1016/j.jand.2016.01.008
Baldacci S, Gorini F, Santoro M, Pierini A, Minichilli F, Bianchi F. Environmental and individual exposure and the risk of congenital anomalies: a review of recent epidemiological evidence. Epidemiol Prev. 2018;42(3-4):1-34. https://doi.org/10.19191/EP18.3-4.S1.P001.057
Stang J, Huffman LG. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Obesity, Reproduction, and Pregnancy Outcomes. J Acad Nutr Diet. 2016;116(4):677-91. https://doi.org/10.1016/j.jand.2016.01.008
Ahn D, Kim J, Kang J, Kim YH, Kim K. Congenital anomalies and maternal age: A systematic review and meta-analysis of observational studies. Acta Obstet Gynecol Scand. 2022;101(5):484-498. https://doi.org/10.1111/aogs.14339
Best KE, Rankin J, Dolk H, Loane M, Haeusler M, Nelen V, Verellen-Dumoulin C, Garne E, Sayers G, Mullaney C, O'Mahony MT, Gatt M, De Walle H, Klungsoyr K, Carolla OM, Cavero-Carbonell C, Kurinczuk JJ, Draper ES, Tucker D, Wellesley D, Zymak-Zakutnia N, Lelong N, Khoshnood B. Multilevel analyses of related public health indicators: The European Surveillance of Congenital Anomalies (EUROCAT). Public Health Indicators. Pediatric Perinat Epidemiol. 2020;34(2):122-129. https://doi.org/10.1111/ppe.12655
Lee KS, Choi YJ, Cho J, Lee H, Lee H, Park SJ, Park JS, Hong YC. Environmental and Genetic Risk Factors of Congenital Anomalies: An Umbrella Review of Systematic Reviews and Meta-analyses. J Korean Med Sci. 2021;36(28):e183. https://doi.org/10.3346/jkms.2021.36.e183
Агзамова Ш.А., Бабаджанова Ф.Р. Частота встречаемости и факторы риска развития врожденных пороков сердца у детей хорезмской области Республики Узбекистан. Вестник НДМЦ. 2022;2:11-15.
Agzamova ShA, Babajanova FR. Frequency of occurrence and risk factors for developing congenital heart defects in children of the Khorezm region of the Republic of Uzbekistan. Vestnik NDMC. 2022;2:11-15. (in Russ.)
Саперова Е.В., Вахлова И.В. Врожденные пороки сердца у детей: распространенность, факторы риска, смертность. Вопросы современной педиатрии. 2017;16(2):126-133.
Saperova EV, Vakhlova IV. Congenital heart defects in children: prevalence, risk factors, mortality. Voprosy sovremennoy pediatrii. 2017;16(2):126-133. (In Russ.) https://doi.org/10.15690/vsp.v16i2.1713
Жүктеулер
Жарияланды
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2024 Жариялауға қабылданған қолжазбаға құқықтар журналдың баспагеріне беріледі. Материалдың толық немесе бір бөлігін қайта басып шығару кезінде автор осы журналдағы негізгі басылымға сілтеме жасауы керек.
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 бүкіл әлем бойынша .
Осы журналда жарияланған мақалалар тек коммерциялық емес пайдалануды қарастыратын CC BY-NC-ND 4.0 (Creative Commons Attribution - Non Commercial - No Derivatives 4.0 International) лицензиясы бойынша лицензияланады. Бұл лицензия бойынша пайдаланушылар авторлық құқықпен қорғалған материалды көшіруге және таратуға құқылы, бірақ оларды коммерциялық мақсатта өзгертуге немесе пайдалануға рұқсат етілмейді. Лицензиялау туралы толық ақпаратты https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ сайтында алуға болады.
